Okuma Serüvenim

“Atlas” Jorge Luis Borges’in okuduğum ikinci eseri. Borges bu eserinde “kurguyla kurgu dışının sınırlarının yok olduğu bir üslupla” seyahat notlarını, denemelerini ve şiirlerini bir araya getiriyor, böylece okur birden fazla edebi türü bir arada okuma olanağı buluyor.

Borges’in eserinde tarihten mitolojiye, coğrafyadan dinlere birçok izlekte metinler görülür. Yazar metinlerini insanın “bilinmeyeni keşfetme hevesi”yle yazdığını her defasında okura hissettiriyor. Nitekim Borges’e göre “Bilinmeyeni keşfetme hevesi Sinbad’a, Kızıl Erik’e ya da Kopernik’e özgü değil. Dünyada keşfetmeye meraklı olmayan tek bir insan bile yoktur. Her şey acıyı, tuzluyu, eğriyi, düzü, pürüzü, gökkuşağının rengini ve alfabenin yirmi küsur harfini keşfetmekle başlar; ardından sıra simalara, haritalara, hayvanlara ve yıldızlara gelir; en sonunda insan ya kuşkuyla dolar ya da imanla, üstelik önceden ne kadar cahil olduğu sonucuna ulaşması da neredeyse kaçınılmazdır.”

Borges’in anlatım boyunca devam eden yarı fantastik yarı gerçekçi dili okuma sürecini kanımca çok keyifli hale getiren em önemli unsur.   

Eserde en çok hoşuma giden metinlerden biriyle bitireyim:

“Çöl

Piramidin üç yüz-dört yüz metre ötesinde yere eğilip avucumu kumla doldurdum, çıt çıkarmadan kumu biraz öteye döktüm ve alçak sesle şöyle dedim. “Sahra Çölü’nü değiştiriyorum.” Yaptığım cüzi bir eylemdi, ama masumane sayılmayan sözcüklerim kesindi ve onları ancak koca bir ömür geçirdiğim için söyleyebildiğimi düşündüm. O ânın hatırası Mısır’da geçirdiğim anların en anlamlılarından biri.” s. 97