Okuma Serüvenim

Ben Cennet’i her zaman bir tür kütüphane olarak hayal etmiştim. Başkalarıysa bir bahçe ya da bir saray olarak hayal ederler. S. 134

Borges külliyatını okumaya devam. Yedinci Gece Borges’in konuşmalarından oluşan bir eser. İlahi Komedya, Kabus, Binbir Gece Masalları, Budizm, Şiir, Kabala ve Körlük başlıklı yer yer birbiriyle bağlantılı yedi konuşma.

Başlıklardan konuşmaların içeriğiyle ilgili tahmin yürütmek zor değil. Ama metinleri Borges’in “estetik dili”yle okuyunca işler değişiyor ve “sıradanlık” bir anda duman olup ortadan kayboluyor.

Kitap İlahi Komedya konuşmasıyla açılıyor. Ama ne konuşma! İnsanın dönüp dönüp İlahi Komedya’yı yeniden okumak, satırları arasında kaybolası geliyor. Borges ilk konferans için İlahi Komedya’yı seçmesinin nedenini “bir edebiyat adamı olması ve Komedya’yı edebiyatın ve edebiyatların zirvesi olduğuna inanması” şeklinde açıklıyor. Borges’in söz konusu eserden etkilenmesinin sebebi içerisindeki birbirine karışmış Hıristiyan ve Pagan mitolojisi değil, onda “yoğun estetik heyecanlar uyandıran başka bir kitap olmaması.”  Sonuçta Borges’in bir eseri beğenip beğenmemesinin ölçütü ondan aldığı keyif ve heyecan olarak karşımıza çıkıyor.

Kitapta en çok beğendiğim bölüm Binbir Gece Masalları konuşması oldu. Zira okurken kısa bir zaman önce arkadaşımın yönelttiği (doğrudan bana değil, ama öyle olsaydı da cevap veremezdim) ama cevap verilemeyen şu sorunun yanıtını aldım: Neden “Bin Gece” değil de “Binbir Gece”? Bakalım Borges bununla ilgili ne diyor:

“[…]Kitabın ismi üzerinde biraz durmak istiyorum. Bence dünyanın en güzel kitap isimlerinden biri, daha önceki konuşmamda bahsettiğim An Experiment with Time kadar güzel ve değişik.

Ama onda başka bir güzellik daha var ve bu güzelliğin “bin” sözcüğünün bizim için neredeyse “sonsuz” sözcüğüyle eşanlamlı olmasında yattığına inanıyorum. Bin gece demek, sonsuz sayıda, çok sayıda, sayısız gece demek. “Binbir Gece” ise sonsuza artı bir eklemek demek.[…]

Yukarıdaki alıntı kadar Borges’in metin boyunca “Binbir Gece Masalları”nın ortaya çıkışının izini sürmesi de ilginç.

Kısacası “Yedi Gece”yi çok beğendim ve bence okunası bir kitap.